Harmien Peters
© Bea Ros
De serie portretten met honderdjarigen is gebundeld in de collectie Oud en Wijs.
Ze is opgegroeid in een katholiek gezin, als enig meisje tussen zeven broers. “Maar mijn moeder was vooruitstrevend. Ze wilde niet dat ik als meisje alleen voor de huishoudelijke taken opdraaide, mijn broers moesten ook meewerken. Ook liet ze me samen met mijn oudere broer voorbereiden voor het toelatingsexamen voor de hbs.”
Daarna deed Harmien Peters een opleiding tot verpleegkundige en specialiseerde ze zich tot operatiezuster. Ze werkte kort in een kliniek in Vlaanderen en daar werd ze benaderd door het Belgisch hof om voor een van de prinsessen te zorgen. “Dat klinkt mooi en ik voelde me vereerd, maar ik ben niet ingegaan op het verzoek.
Ik dacht: moet ik voor een gezond kind gaan zorgen? Dat had voor mij weinig zin. Ik wilde liever zieke mensen helpen.” Dat deed ze uiteindelijk in de functie van hoofdzuster en leidinggevende van de nieuwe operatieafdelingen die ze in het Nijmeegse Radboudziekenhuis samen met een chirurg heeft opgezet.
Wat was uw leidraad in het werk?
“Doe je plicht en neem je verantwoordelijkheid. En vertrouw op God. Vroeger had je nog geen anesthesisten. Wij moesten de patiënt in slaap houden met een kapje waar je min of meer op gevoel chloroform op druppelde, en later met lachgas.
In die tijd bad ik ’s ochtends altijd drie weesgegroetjes in de hoop dat ik een patiënt niet te veel of te weinig zou geven. Je had een grote verantwoordelijkheid, want het was leven of dood. Als ik uitging, zei ik: ik moet op tijd naar huis en niet drinken, want morgenvroeg kan er weer een leven van mij afhangen.”
Wat betekent het geloof voor u?
“Het is een houvast voor de manier waarop ik probeer te leven. Het christendom is duidelijk over wat goed en kwaad is. Heb je naaste lief, goed zijn voor je medemens, dat spreekt mij erg aan. En ik voel me gedragen door mijn geloof. Je komt in het leven van alles tegen waarbij je steun nodig hebt.”
Kunt u een voorbeeld geven?
“De Tweede Wereldoorlog was voor mij een belangrijke levensles. Samen met mijn moeder zat ik een keer in een trein die werd beschoten. Ons gezin heeft ook deels ondergedoken gezeten. Je leefde bij de dag. In die tijd ging je vanzelf wel bidden en dankbaar zijn voor alles wat je nog had en kreeg.
Heb je naaste lief, goed zijn voor je medemens, dat spreekt mij erg aan
harmien peters
Dat gevoel van dankbaarheid heb ik nog steeds. Ik herken datzelfde in de houding van de Oekraïners nu, hoe dapper ze zijn. Doorgaan, het leven accepteren en dankbaar zijn voor elke dag dat je nog leeft.”
Wat ziet u als de zin van uw leven?
“Voor mij is dat mijn geloof. Niemand weet wat de zin is van het leven, we zoeken allemaal. Maar het leven zo goed mogelijk leven, geeft mij betekenis. Daarbij ervaar ik steun van mijn geloof. Ik hoor andere oudere mensen wel eens zeggen: voor mij heeft het leven geen zin meer. Dat herken ik niet. Ik heb nog elke dag als ik opsta, het gevoel: ‘Dank u wel Heer’. En ik ontvang enorm veel liefde en zorgzaamheid van mijn vele neven en nichten, dat helpt ook. En niet te vergeten de andere mensen die voor me klaarstaan.”
Heel soms is ze bezorgd over de jeugd van tegenwoordig en de in haar ogen oppervlakkige manier van leven. “Als ik mij daarover weer eens pessimistisch uitdruk, dan zegt mijn nichtje tegen mij: tante Harmien, ze zijn niet allemaal zo. Ze gaf me het boek De meeste mensen deugen van auteur Rutger Bregman. Ik heb het gelezen en ben het niet met alles eens, maar ja, bij hun geboorte zijn alle mensen goed.”
Welke levensles zou u aan jongeren willen meegeven?
“Het belangrijkste is om je leven te accepteren zoals het is. Ze zeggen wel eens: het leven is geen lolletje, maar je hebt wel mooie periodes. Misschien heb je idealen over hoe dingen zouden moeten gaan. Maar je moet niet alleen met de leuke, maar ook met de minder leuke dingen leren omgaan. Die moet je accepteren of, als je er iets tegen kunt doen, helpen om het te veranderen.
Ik heb geleerd: iedere dag wordt het weer avond, de dag gaat om en dat geldt ook voor dingen die je terneer drukken of waar je tegenop ziet. Mensen maken zich druk om iets, maar het gaat weer voorbij. Door mijn leeftijd heb ik dat kunnen ondervinden.”
Hoe kijkt u terug op uw leven? U bent inmiddels bijna 100 jaar…
“Ik heb het goed. En ik ben optimistisch van aard, dat zal ook wel schelen. Ik ben nooit in een put gezonken waar ik niet meer uit kwam. Dan kun je zeggen: je hebt het goed gedaan, maar dat weet je natuurlijk nooit. Ik geloof wel dat ik mag zeggen dat ik mijn best heb gedaan om zo goed mogelijk te leven. Met een beetje hulp van boven.”
Heeft u interessante nieuwstips of verhalen te delen over religie, zingeving en samenleving?
Maak kennis met VOLZIN magazine. Digitale abonnementen zijn er al vanaf €1,99 per week.
