VOLZIN geeft regelmatig een overzicht van recent verschenen boeken over religie, zingeving en levensbeschouwing. Welke staan op uw verlanglijstje?
Met de paplepel - Beelvorming over joden in Nederlandstalige jeugdverhalen, 1782-heden
Ewoud Sanders
Joden zien er vreemd uit en ruiken vies. Ze maken veel kabaal, praten raar en kunnen vreselijk vloeken. Bij uitzondering zijn ze eerlijk en betrouwbaar, vaker zijn ze dieven en oplichters. Bovendien haten de meeste joden Jezus en ‘christenhonden’, zoals zij ze noemen.
Zie daar het beeld dat kinderen – vanaf de kleuterleeftijd – eeuwenlang met de paplepel ingegoten hebben gekregen. In dit rijk geïllustreerde boek analyseert Ewoud Sanders ruim 350 jeugdverhalen met joodse personages uit de periode 1782 tot heden. Dit levert, in woord en beeld, een onthutsende inventarisatie op van schokkende stereotyperingen. Stereotyperingen die nog eens worden versterkt door woorden en uitdrukkingen waar joden in voorkomen: want ook onze taal wemelt van de antisemitische vooroordelen.
Walburg Pers, 272 blz., € 29,99
In dialoog met de natuur - Vroegchristelijke denkers over het scheppingsverhaal
Fred Ledegang
De vraag naar het ontstaan van de wereld heeft de mensheid altijd al beziggehouden. Dit boek geeft een overzicht van de wijze waarop vroegchristelijke denkers in de eerste vijf eeuwen van onze jaartelling met het scheppingsverhaal zijn omgegaan.
Voortbordurend op de inzichten van de oude natuurfilosofen, Plato en Philo, komt in dit boek een breed palet aan christelijke denkers en verklaringen voorbij, waarbij zowel geprobeerd is het scheppingsverhaal letterlijk als allegorisch uit te leggen. We zien bij de behandelde denkers veel overeenkomsten, maar ook verschillen, waarbij het verschil tussen het traditionele christendom en de gnostiek het meest uitgesproken is. Daarbij komen we geregeld thema’s tegen die verrassend actueel zijn.
Volgend jaar in Teheran
Marja Vuijstje
Al jaren reist Marja Vuijsje naar Iran en bezoekt er vrienden. In Volgend jaar in Teheran verweeft ze reisverslag, geschiedschrijving en persoonlijke bespiegeling. Vuijsje raakt gefascineerd door de dertiende-eeuwse Perzische dichter Saadi. Haar Iraanse intimi citeren graag zijn beroemde gedicht ‘Bani adam’, dat ons wijst op de eenheid van alle mensen. Hun kinderen halen soms cynisch de schouders op bij het gemoraliseer van de oude dichter.
Reizend door het mooie en complexe land is het bewogen verleden van Vuijsjes eigen familie nooit ver weg. Wanneer ze met een vriendin jeugdfoto’s bekijkt, hangt er een geur van schaamte in de lucht die doet denken aan de keren dat in Vuijsjes ouderlijk huis vooroorlogse foto’s op tafel kwamen. En als ze na een bezoek aan de tombe van Saadi thee zit te drinken, ‘komt haar vader weer eens opzetten.’
Vuijsje ziet hem loeren naar het veel te grote stuk chocoladetaart op haar bord. ‘Chocoladetaart kon hij in onwaarschijnlijke hoeveelheden verorberen. Volgens hem was dat compensatie voor een armoedige jeugd in een van de sloppen van de oude Amsterdamse Jodenhoek, en de ontberingen van de kampen.’
Invoelend, met milde zelfspot en precisie verweeft Vuijsje in Volgend jaar in Teheran grote en kleine levenslijnen die in botsing komen, langs elkaar heen scheren of elkaar raken: de jongere en oudere generaties, Iran en Israël, de islam en het jodendom, identiteitsmythen, en de geschiedenis, die altijd aanwezig is in het heden.
Atlas Contract, 240 blz., € 22,99
Mystiek
Evelyn Underhill
Hoe is God werkzaam in mensen? Aan de hand van de ervaring van de grote mystici schetst Evelyn Underhill de fasen van de mystieke weg. Die loopt van ontwaken, loutering, verlichting en de donkere nacht van de ziel, tot de eenheid met God. Dit boek uit 1911 is hét standaardwerk op het gebied van de spiritualiteit; het inspireerde belangrijke schrijvers als C.S. Lewis, T.S. Eliot en Thomas Merton. Voor het eerst verschijnt het nu in het Nederlands.
Levendig belicht Underhill vele aspecten van de mystieke weg: van twijfel tot extase, van inkeer tot betrokkenheid op de wereld. Elk mens, zo laat ze zien, is in principe een mysticus. In de relatie met God wordt de hele persoon meegenomen en vernieuwd. Mystieke inspiratie is het geheim van creativiteit, ook op artistiek en wetenschappelijk gebied.
De sprankelende vertaling en bewerking is van Jean-Jacques Suurmond. Het boek is aangevuld met de inzichten van tientallen moderne mystici, zoals Etty Hillesum, Titus Brandsma, Dag Hammarskjöld en Christian Wiman.
Alleen - Wat het betekent om alleen te zijn
Daniel Schreiber
Nog nooit hebben zoveel mensen alleen geleefd, en niet eerder werd het zo duidelijk hoe wreed zelfverkozen vrijheid kan omslaan in eenzaamheid. Is het mogelijk om alleen gelukkig te zijn? Hoe kan het dat in onze individualistische samenleving zoveel mensen zich schamen om alleen te leven? Kunnen vriendschappen een remedie zijn?
Puttend uit zijn eigen ervaringen en filosofische en sociologische ideeën, onderzoekt Daniel Schreiber het spanningsveld tussen enerzijds de behoefte aan vrijheid en alleen-zijn, en anderzijds het verlangen naar nabijheid, liefde en gemeenschap. Als geen ander weet hij gebeurtenissen uit zijn leven te verbinden met inzichten van gerenommeerde denkers en auteurs als Hannah Arendt, Virginia Woolf, Annie Ernaux, Bessel van der Kolk en Maggie Nelson. Alleen is een uiterst verhelderend boek over de vraag hoe we willen leven.
Nieuws? Vertel het ons!
Al vanaf €1,99 per week.
