De serie portretten met honderdjarigen is gebundeld in de collectie Oud en Wijs.
Na zijn werkzame leven als onderzoeker experimentele psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, keerde hij terug naar zijn oude liefde: de theologie. Ook daarin had hij begin jaren vijftig het kandidaatsexamen afgelegd. In 2014 verscheen zijn boek over de oorsprong van het christendom, momenteel legt hij de laatste hand aan een biografie van Jezus gebaseerd op het Marcusevangelie.
Is het nodig dat er nog een biografie van Jezus op de markt komt?
“Ik geloof dat er nog niet één goede is. Ik weet er inmiddels veel meer van dan de meeste mensen en veel is nog niet gezegd. In die tijd schreven ze als volgelingen van Jezus, dus als gelovige christenen. Dat brengt ontzettend veel vertekening met zich mee. De mens Jezus, een gelovige Jood, is helemaal verdwenen onder alle verering en verheerlijking.”
Wat interesseert u zo in theologie en geloof?
“Dat is een leuke vraag. Dat heeft me altijd beziggehouden. Van jongs af aan al. Maar ik heb dat niet van huis uit meegekregen. Als huisarts in Grootegast had mijn vader geen tijd om naar kerk te gaan. Het gevolg was dat mijn moeder zei: dan bid ik zelf wel.
Vooral de vraag wat er nu echt gebeurd is, intrigeert me. Dat ik uit alle geloofsovertuigingen die de evangelisten in hun verhalen verwerkt hebben, het waargebeurde tevoorschijn haal.
Wat ik er nu van begrepen heb, is de centrale boodschap van Jezus: heb God lief, en de naaste als uzelf
justus verster
Wat ik er nu van begrepen heb, is de centrale boodschap van Jezus: heb God lief, en de naaste als uzelf. ‘Heb God lief’ betekent voor mij dat je moet doen wat je behoort te doen. In de Bijbel betekent het misschien dat je zijn geboden moet onderhouden, maar volgens mij komt dat in wezen op hetzelfde neer: we moeten goed doen. En wat goed is en wat kwaad, dat weten we uit onszelf wel. Daar hebben we God niet voor nodig. God zit ín jou, zou je kunnen zeggen. God is volgens mij geen persoonlijkheid. Meer een soort principe binnenin je, dat maakt dat je weet wat goed is. Of we het altijd dóen, is iets heel anders.”
Wat is de zin van het leven volgens u?
“Moet het leven zin hebben? Ik zou het niet weten. Maar kijk eens naar buiten. Daar is het prachtig. Ook hoe mensen tegenover elkaar zijn, kan heel zinvol zijn. Je hebt ze nodig om positief te blijven. Anders red je het niet. Ik denk niet dat je je er alleen door kan slaan. Maar waar 'm dat precies in zit, vind ik lastig te formuleren.”
Wat houdt u gaande?
“Mijn werk. Het boek over het Marcusevangelie. En ik heb nog twee andere dingen die ik wil afmaken. Een onderzoek waarvoor we destijds wel honderd intelligentietests afgenomen hebben en dat nooit gepubliceerd is, en ik wil nog iets schrijven over syllogismen. Daarna hoeft het van mij niet meer. Maar ik weet niet of ik daar nog aan toekom. Dat zien we wel. Ergens blijft het steken. Daar zie ik niet tegenop, maar ik zou het wel jammer vinden als ik het niet af kan maken. Daar zou ik veel plezier aan beleven.”
Is ouderdom een zegen?
“Wat een grappige vraag. Nee, dat vind ik niet. Wat zou de zegen zijn? Dat je wijs wordt? Mensen denken dat weleens, maar daar geloof ik niets van. Je verzamelt steeds meer inzichten misschien, maar lichamelijk ga je achteruit en geestelijk ook. Je kunt soms niet meer op woorden komen. Dat is iets lastigs van de ouderdom. Het leven wordt zwaarder.
Er wordt wel gezegd dat gezondheid het allerbelangrijkste is, maar dat weet ik niet
justus verster
Er wordt wel gezegd dat gezondheid het allerbelangrijkste is, maar dat weet ik niet. Je hebt het wel nodig. Zelf ben ik niet meer zo gezond en dan ga je er wel naar verlangen. Hoe meer er aan schort, hoe belangrijker het wordt.”
Hoe kijkt u aan tegen de huidige tijd?
“Het is bekend dat elke beschaving opkomt en weer te gronde gaat. De Europese beschaving heeft z’n tijd gehad. Met Hitler eigenlijk al. Dankzij Amerika hebben we het nog een tijdje volgehouden, maar nu Amerika z’n beschaving verliest gaat het bij ons ook naar de knoppen. Wat er gebeurt, kan ik misschien het beste aan de hand van voorbeelden duidelijk maken.
Iemand als Trump is niet beschaafd. Die man van Forum voor Democratie trouwens ook niet, en aan Wilders heb je ook niks. Beschaving draait om geven om elkaar; zorgen dat anderen het ook goed hebben. Ik ben geen socialist, maar ik stem wel socialistisch.”
Wat zou u jongere mensen willen meegeven?
“Ik ben daarin veranderd. In mijn tijd was studeren het allerbelangrijkste. Nu zie ik dat anders. Het moet gaan om jezelf ontwikkelen. Ontwikkel wat in je zit; wat jij belangrijk vindt en waarin jouw kracht ligt. Dat kan van alles zijn. Waar je niet goed in bent, laat dat maar zitten. Tenzij daar dingen tussen zitten die noodzakelijk zijn voor het leven natuurlijk.”
Nieuws? Vertel het ons!
Al vanaf €1,99 per week.
